Een vers pak koffie – Simone Burgler

Een vers pak koffie

Elke keer dat ik een vers pak koffie openknip en de donkere, warme geur diep in me opneem, ben ik weer even terug in het kleine keukentje van het huis waar ik opgroeide. Mijn moeders huis. Waar mijn moeder me elke keer dat ze een vers pak koffie openknipte even riep om samen te ruiken, omdat háár moeder dat altijd deed. Een droste-effect aan eindeloze pakken koffie en moeders en dochters, en de rij stopt bij mij.

De geur van een vers pak koffie is bijzonder; vreemd en exotisch en vertrouwd tegelijk. Het doet me denken aan avonturen met duistere randjes, aan de bodem van oerwoud waar laag op laag aan rottende bladeren zich mengen met krioelend nieuw leven, aan vuur en aan toast en aan koper, en aan thuiskomen op de veiligste plek op aarde. De geur van een vers pak koffie is bijzonder. Maar de herinnering is bijzonderder.

Elke keer dat ik een vers pak koffie openknip, ben ik weer even terug in het kleine keukentje van het huis waar ik opgroeide. Mijn moeders huis. Waar ik mijn moeder in het weekend hielp met koffie zetten. Ik herinner me de thermoskan met het kapotte oor en het plastic koffiefilter en hoe groot ik me voelde dat ik de koffie op mocht gieten. Onderdeel van een ritueel dat aan mij nog niet besteed was. Ik voelde dat koffie iets bijzonders was. De overgang van de ochtend naar de middag, van kind naar volwassenheid.

Elke keer dat ik een vers pak koffie openknip, ben ik weer even terug in het kleine keukentje van het huis waar ik opgroeide. Mijn moeders huis. Met alle verschillende kopjes en de mok met mijn naam erop en het blik waar de koffie in zat. Zilverkleurig met een grijsblauwe opdruk in reliëf, of grijsblauw met zilverkleurige opdruk in reliëf. Het was zo vies dat het nauwelijks te zien was. Mijn vingers herinneren zich het vettige gevoel van de deksel nog. De opeenstapeling van jarenlange neergeslagen kookdampen. Hoe ik mijn nagel een beetje onder de rand moest duwen om het open te krijgen. Er waren drie van die blikken. Met letters erop. Voor koffie, rijst, en de derde weet ik niet meer. Suiker, denk ik.

Elke keer dat ik een vers pak koffie openknip, ben ik weer even terug in het kleine keukentje van het huis waar ik opgroeide. Mijn moeders huis. Met het zeil op de grond wat op granito moest lijken en de witte kastjes waarvan op de hoeken de spaanplaat te zien was onder het opkrullende laminaat. Met het ongezellige tl-licht en de altijd brommende koelkast die me ’s nachts wakker hield en de wasmachine onder de kookplaat. Wat klinkt alsof ik niet opgroeide in rijkdom, maar dat deed ik wel. Met eindeloze kampeervakanties, museumbezoeken en stedentrips, en smaken uit alle windstreken binnen 500 meter van onze voordeur. Nog voor mijn twaalfde had ik al meer van Europa gezien dan veel mensen in hun hele leven. Meer van de wereld geproefd, gehoord, geroken.

Mijn moeder gaf weinig om bezit, en alles om ervaringen. En toch had ze veel spullen. Een huis vol herinneringen. Bewijsmateriaal van haar leven, dat ik opruimde terwijl zij vanwege de ziekte van Alzheimer langzaam uit dat leven verdween. 14 min of meer identieke witte shirts met korte mouwen, omdat ze haar kledingkast nooit opruimde en alleen droeg wat bovenop lag. Zo’n grote hoeveelheid boeken, dat er twee van mijn vriendinnen en een hele middag nodig waren om ze in te pakken. Souvenirs en foto’s van reizen van voor mijn tijd en na mijn tijd en tijdens mijn tijd. Erfstukken in vuilniszakken vol halfvergane dekens op zolder. Een gouden munt tussen oude bonnetjes in het laadje van het antieke bureau. Het blik waar de cornflakes in zaten. Het gietijzeren pannetje waarvan ze overtuigd was dat het niet afgewassen hoefde te worden. De puddingvorm waar ze griesmeel in maakte - hoewel ik denk dat het al vrij optimistisch is om te zeggen dat ze dat in mijn hele jeugd drie keer gedaan heeft.

Het vieze koffieblikje vond ik leeg achterin een kast; ze was jaren eerder al overgestapt op koffie in cupjes. Ook de rijst goot ze al lang niet meer over in een blik. En het derde, ik weet nog steeds niet waarvoor het derde blik ook alweer was. Suiker, denk ik. De blikken waren een feest der herkenning, maar nog altijd even vies. Ik stond er twijfelend mee in mijn handen, mijn hoofd in het verleden, tot mijn nichtje langskwam en vroeg of ik ze zónder het verhaal erachter ook mooi zou vinden - of gewoon uitzonderlijk vieze voorraadblikjes. Toen ben ik maar even iets anders gaan doen, en een uur later had mijn nichtje de keuken leeg en was de stapel voor de kringloop verdubbeld.

Het blik waar de koffie in zat. Ik heb het niet meer. Maar elke keer dat ik een vers pak koffie openknip, komt het weer even bij me terug.

De schatkamer van Simone Burgler

Geuren en smaken kunnen een schatkamer aan herinneringen openen, en het verhaal wat ik zojuist met je deelde, is één van mijn mooiste schatten. De herinnering aan mijn moeder, die afgelopen jaar overleed aan de gevolgen van de ziekte van Alzheimer.

Ik ben Simone Burgler. Ik schrijf over het leven, en soms over de dood. Over goede bedoelingen, epic fails, onverwacht geluk, en de feilbaarheid die ons als mensen allemaal met elkaar verbindt. Deze verhalen deel ik op mijn platform The Human Trying Being. Zo geef ik elke keer de boodschap dat alles er mag zijn. Aan mezelf én aan anderen.

Ik woon in Haarlem met mijn vriend en onze dwergteckel, maar vaak zijn minimaal twee van ons te vinden in ons huisje in de bossen van Overijssel. Mijn favoriete dingen in het leven zijn regenlaarzen, Harry Potter, de herfst, en kampvuur.

Ik ben weleens vergeleken met wodka. Dit omdat ik - laten we zeggen - nogal temperamentvol kan zijn, maar ook altijd glaseerlijk en volkomen transparant ben. Hoewel ik zelf niet zo’n fan ben van wodka, vond ik het een treffende vergelijking. Het mist alleen een beetje mijn zachte kant, mijn hart voor alles wat leeft. Ik weet niet of het smaak-technisch ergens op slaat, maar misschien dat ik wodka ben met een aardbei erin. Aardbeien zijn net zachte hartjes. En ze hebben sproeten, net als ik.

Wat betekent smaak voor mij? Smaak betekent voor mij… leven. Genieten van het leven. Ervaren en proeven en ontdekken. Emotie. De geruststelling van een vertrouwd gerecht wat zich als een warme deken om me heen vouwt, of juist de totale verrassing van iets wat ik nooit eerder proefde.

Maar smaak is voor mij ook… Traditie. Vaste smaken voor vaste rituelen, vaste momenten die het jaar kleur en vormgeven. Nectarines in de zomer, met plakkerige vingers van het zoete sap. De geur van sinaasappel en kruidnagel en kaneel als de herfst eraan komt. Tulband met kerst. Smaken die bijzonder zijn, juist omdat ze niet het hele jaar door verkrijgbaar zijn. Daar wil ik meer van in mijn leven. Meer leven met de seizoenen. Meer eigen tradities maken. Meer vieren.